HET WITTE SCHIP OP DE HEI KEERT TERUG
Landgoed Zonnestraal in Hilversum
staat op de voorlopige lijst Werelderfgoed en momenteel wordt er hard gewerkt aan het Nominatiedossier. De Rijksdienst Cultureel Erfgoed verstrekte in januari 2013. een subsidie van € 250.000,- aan Zonnestraal. Met dit geld wordt het landschap hersteld, de zichtbaarheid van het voormalige Sanatorium van de architect Duiker versterkt en recreatie op het landgoed aantrekkelijker gemaakt. Met deze ingrepen wordt een belangrijke stap gezet naar daadwerkelijke nominatie voor UNESCO werelderfgoed.
Het landgoed op de westflank van de Utrechtse Heuvelrug bestaat uit het voormalige sanatorium Zonnestraal uit 1928 van architect Jan Duiker in een bijna 120 ha groot natuurgebied. Duiker situeerde zijn gebouwen zodanig dat aan de voorkant open zicht op de heide was en aan de achterzijde een bosgebied; ‘Bos als rugdekking en het zicht op een betere toekomst’. In de volksmond werd liefkozend gesproken over ‘Het witte schip op de hei’.
Het oorspronkelijke landschap is in de loop der jaren drastisch gewijzigd. Door natuurlijke successie en opslag is het oorspronkelijke heidegebied dichtgegroeid; ‘Het witte schip is vastgelopen in het bos’. Door uitvoering van het landschapsplan wordt de oorspronkelijke open situatie met heide weer hersteld, waardoor tegelijkertijd de herkenbaarheid en zichtbaarheid van Zonnestraal vanuit de omgeving wordt vergroot. Aan de achterzijde van het ensemble van Duiker wordt juist extra bos toegevoegd. De eerste plannen om het landschap te herstellen dateren al uit 1995. In 2003 is het hoofdgebouw, het witte schip, op prachtige wijze gerestaureerd. Met de subsidie van de Rijksdienst zal nu, na achttien jaar planvorming, daadwerkelijk het witte schip op de hei weer terugkeren.
Bureau Peter de Ruyter landschapsarchitectuur werkt hiervoor in opdracht van Landgoed Zonnestraal bv. nauw samen met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE), de Gemeente Hilversum en het Goois Natuurreservaat (GNR), onder supervisie van architect Hubert Jan Henket.
Filmfragment uit december 2010 waarin Peter de Ruyter onder andere ingaat op de recreatieve betekenis en ontwikkelingsmogelijkheden van Landgoed Zonnestraal.